ยุคสมัยไหนที่เป็นเรา

เรื่องโดย....ฮักก้า :: thinksea@hotmail.com

ชีวิตคนเราหมุนไปจากปัจจุบันสู่อนาคตทุกๆวันขณะเดียวกันเราก็เหมือนกำลังเล่นวิ่งไล่จับอดีตเอาไว้ให้มั่น

เวลาที่ฉันเดินผ่านพิพิธภัณฑ์ ซึ่งใช้เก็บของประเภท “เก่าเก็บ” ในที่นี้หมายรวมถึง คนดูแลสถานที่บางรายด้วย ที่คอยแต่จะจ้องตีมือพิทักษ์สิ่งของเพียงอย่างเดียว

แม้ว่าในความเป็นจริง แรงดึงดูดที่จะทำให้ฉันและใครอีกหลายคนมีแนวโน้มที่จะสนใจใคร่รู้ ต่างๆนานา ในพิพิธภัณฑ์นั้นน้อยลงเต็มที

แต่หลายครั้งฉันก็อดไม่ได้ ที่จะแวะเข้าไป Memory บางอย่างเก็บเข้าสมองของตัวเอง

ยามที่คำว่า “เราเรียนรู้อดีต เพื่อที่จะเท่าทันปัจจุบัน” แว่บขึ้นมาสะกิดความคิด มีผลทำให้ฉันต้องใช้หน่วยความจำมากขึ้นกว่าปกติ

บางครั้งบันทึกเข้าไปมาก แต่อารมณ์รู้สึกร่วมกับเรื่องราวของสิ่งของที่อยู่ตรงหน้า ก็ยังอยู่ในระดับที่ต่ำถึงต่ำมาก

เหตุผลหนึ่งก็เพราะ ขณะที่ฉันเริ่มกดสวิทต์ บันทึกความจำ มีความรู้สึกแสนชังที่ว่า “อดีตช่างไม่ยอมเท่าทันปัจจุบัน” เกิดขึ้นพร้อมกันไปด้วย

ไม่เท่าทันในที่นี้หมายถึง การบริหารจัดการของสถานที่ “เก่าเก็บ” ที่ฉันไปเยือน ไม่ได้สร้างบรรยากาศที่ชวนให้คนที่เข้าไป กลายเป็น “นักเรียนรู้” แต่ชวนให้เป็น “นักเดินผ่าน” กระทั่งต้องเป็น “นักเดินออก” ในเวลาไม่กี่เข็มวินาทีกระดิก

พร้อมกับตั้งคำถามกับตัวเอง ในก้าวสุดท้ายที่พ้นออกจากพื้นที่นั้นว่า “เราหลงยุคหรือเปล่า ที่นี่ใช่ที่เรียนรู้ที่แท้จริงหรือไม่” แล้วสอดส่ายสายตามองหา สถานที่อื่นที่ “ควรจะไป”

อีกหลายวันต่อมา ฉันก็มายืนอยู่ ณ สถานที่ใหม่ ที่ๆใช้เก็บงานซึ่งนิยามกันว่า “ร่วมสมัย”

แต่ที่ยังไม่ร่วมสมัยโลก ก็คือยังเป็นที่ๆต่างเชื่อชาติต่างภาษากับฉัน ยังคงต้องตั้งคำถามเดิมๆต่อไปว่า “ฝรั่งจ่ายแพงกว่าทำไมคะ”

ฉันคนไทยจ่ายน้อยกว่าอยู่แล้ว ส่งเงินรับตั๋วเข้าชม และเดินผ่านกติกานั้นไปอย่างง่ายดาย บอกตัวเองเลิกเป็นคนสอดรู้ สักวันก็คงดี เพราะวันนี้เตรียมตัวมาเป็นนักเรียนรู้มิใช่หรือ ฟังดูดีชะมัด

อยู่ตรงหน้าแล้ว ทั้งสีสันจัดจ้านและนวลตา บางชิ้นออกบ้าๆ บางชิ้นออกห่ามๆ บางชิ้นประหลาดใจ ทำได้ไง ..ทำได้ไง อยากเห็นหน้าเจ้าของงานนัก

ฉันกำลังหมายถึง สิ่งที่สร้างขึ้นในนิยามของคำว่า งานจิตรกรรม ซึ่งแขวนติดไว้ที่ผนัง

ยืนเพ่งตามองแล้วมองอีก อยากจะหลับแล้วลืมตาขึ้นมามองใหม่ให้เบื่อถึงที่สุด

อีกมุมของห้องเป็นงานประติมากรรม เป็นรูปปั้น ปั้นใครก็ไม่รู้ โน่นละม้ายแม่ที่บ้าน นั่นละม้ายปู่ที่เพิ่งเสียไป ชวนให้เข้าไปโอบกอด แหงนหน้าถาม คิดถึงกันไหม

นี่ถ้าเจ้าของสถานที่เขียนบอกไว้ “เชิญกอดได้ค่ะ” ฉันจะปรี่เข้าไปโอบกอดไว้ทันควัน

เดินวนดูหลายรอบ หยุดตื่นเต้นแล้ว ความสงสัยก็พลันบังเกิด เอ๊ะ นั่นไหใบ “เก่าเก็บ”ที่เราเห็นเมื่อวันก่อนนี่นา มาโดดเด่นเป็นพระเอกในกรอบภาพนี้ได้อย่างไรกัน

หันซ้ายแลขวา ศิลปินไม่อยู่อธิบายภาพ ถ้าอยู่จะถาม เผื่อว่าจะตอบ ไหนี้ท่านวาดแต่ใดมา เรียกว่าไหอะไร และใช่ไหนั่นไหม..

มีทางเดียวคือต้องกลับไปดูคำอธิบาย ณ สถานที่เก่าเก็บซึ่งโบกมือบ๊ายบาย จากมาเมื่อวันก่อน

“ยังอยากจะไปอยู่หรือ” .... ไปสิ ..ไป ใจบอก แม้จะชังหน้าคนเฝ้า ในนามสมบัติของชาติ พิพิธภัณฑ์ ก็เป็นสมบัติของเราด้วยเหมือนกัน

แล้วปัจจุบันกับอดีตก็คิดถึงกัน อดีตอันน่าเบื่อหน่าย ปัจจุบันอันชวนตื่นเต้น

กรณีเช่นนี้เกิดขึ้นได้บ่อย ไม่กับใครก็ใครใช่ไหมคะ คนเรามักหนีไปไม่พ้นจากอดีตได้อย่างแท้จริง

แม้สิ่งใหม่จะเร้าใจกว่า แต่สิ่งเก่าก็ยังมีความสำคัญแก่การบอกเล่าให้ฟัง และฝังแน่นเป็นรอยจำยากจะลืมเลือนไปตามกระแสของปัจจุบันอันฟู่ฟ่า

ฉันจินตนาการเห็นภาพช่างปั้นไหใบเก่าเก็บคนหนึ่ง นั่งประสานสายตา จับมือทักทาย คนวาดไหแห่งยุคสมัย โดยมีฉันยืนสังเกตการณ์อยู่ใกล้ๆ ก่อนที่ฉันจะโยนคำถามไปกั้นกลางสายสัมพันธ์นั้น

ยุคสมัยไหนที่เป็นเรา