ขอนแก่น

เรื่องโดย....ฮักก้า :: thinksea@hotmail.com

ไปขอนแก่น ไปกินข้าวเหนียว ไปผูกเสี่ยว ไปเที่ยวงานไหม ถึงยามฝนตกเที่ยวบุญบั้งไฟ...

เสียงเพลงนี้มันแว่วเข้ามาให้ได้ยินค่ะ เมื่อรถยนต์ที่โดยสารไป เคลื่อนเข้าเขตเมืองดอกคูณเสียงแคนอย่างจังหวัดขอนแก่น

แต่บรรดาไปหลายๆไป ที่ว่าในเนื้อเพลงนั้น ฉันได้ไปแค่สองไปค่ะ คือได้ไปขอนแก่น และได้ไปกินข้าวเหนียว เพราะไปหลังๆนั้น ไปไม่ตรงกับเทศกาลค่ะ

ว่าไปแล้ว แม้ไม่ไปขอนแก่น ที่กรุงเทพฯ ก็มีข้าวเหนียว ให้กินค่ะ แต่การกินข้าวเหนียวกับคนที่เคยนึ่งข้าวเหนียวให้เรากินเป็นคนแรกในชีวิต กินข้าวเหนียวเปล่า ๆ แม้ไม่มีไก่ย่าง ก็อร่อยนัก

เกือบสิบปีได้ ที่ฉันไม่ได้กลับไปเยือนขอนแก่น นานพอที่ขอนขนาดใหญ่ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดบางจุด ถูกเปลี่ยนเป็น ไดโนเสาร์เป่าแคนซะแล้ว พอไปถึงยังไม่อาบน้ำเปลี่ยนชุดใหม่ ใจก็สั่งขาให้รีบก้าวออกไปเดินเล่นในตลาด ตลาดกลางเมืองที่อยู่ใกล้ๆ กับโรงเรียนมัธยมที่ฉันเคยเรียน กินโจ๊กร้านที่ฉันเคยกิน แหงนมองอาคารพาณิชย์หลายหลัง ทุกอย่างยังคงเหมือนเดิม ไม่มีการต่อเติมใดๆทั้งสิ้น หนำซ้ำบางอาคารยังสวยกว่าอาคารย่านถนนพระอาทิตย์ ใกล้ออฟฟิศผู้จัดการ

เป็นความจริงที่ว่า ยามเมื่อเราอยู่ใกล้สิ่งใด เราแทบไม่ทันมีเวลาเห็นคุณค่าและความงามของสิ่งนั้น แต่เรากลับมองไปดูและหลงใหลยังสิ่งที่ไกลกว่า

บ่ายแก่ๆ ฉันแวะเข้าไปเที่ยวในมหาวิทยาลัยขอนแก่น นอกจากอยากเห็นบรรยากาศเก่าๆที่เคยนั่งรถเข้าไปฟังดนตรี ไปเที่ยวงานเกษตร และเคยไปยืนบีบน้ำตา เพราะว่าสอบโควต้าเข้าคณะเภสัชฯไม่ติด ส่วนหนึ่งก็เพราะอยากจะรู้ว่ากิจกรรมด้านศิลปะจะเป็นอย่างไร

ที่หอศิลปวัฒนธรรม ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น กำลังมีนิทรรศการเชิดชูเกียรติ ศิลปินมรดกอีสานสาขาต่างๆ นอกจากศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปการแสดงในด้านกลอนลำต่างๆ สาขาทัศนศิลป์นั้นมี 3 คน คือ หนูมอญ ประทุมวัน ศิลปินมรดกอีสาน สาขาทัศนศิลป์(หัตถกรรม) ซึ่งมีอาชีพเป็นช่างทำเกวียนที่มีชื่อเสียงของจังหวัดยโสธร คุณลุงมีความสามารถในการแกะสลักลวดลายและตกแต่งเกวียน เพราะเคยช่วยเป็นลูกมือของพ่อมาตั้งแต่อายุ 14 ปี

แม้ว่าช่วงเวลาหนึ่งจะหันเหไปเรียนตัดเย็บเสื้อผ้า แต่ด้วยความรักในงานตกแต่งเกวียน ในวัย 50 ปี ได้หวนกลับมารับจ้างทำเกวียนตามอย่างที่พ่อและปู่สืบทอดกันมา และบ่อยครั้งที่ถูกเชื้อเชิญให้ไปเป็นวิทยากรตามคณะต่างๆในมหาวิทยาลัยขอนแก่น และตามโรงเรียนเทศบาล

คนที่สองคือ บุญหมั่น คำสะอาด ศิลปินมรดกอีสาน สาขาทัศนศิลป์(จิตรกรรม) ท่านนี้เป็นศิษย์เก่าเพาะช่าง แต่เมื่อจบการศึกษาแล้วได้กลับครูที่บ้านเกิด จังหวัดมหาสารคาม พร้อมกับสร้างสรรค์งานศิลปะของตัวเองไปด้วย เอกลักษณ์เฉพาะตัวในงานศิลปะ คือการใช้ลวดลายในแบบอีสาน มาผสานกับตำนานความเชื่อ และวิถีชีวิตท้องถิ่น ท่านเคยได้รับรางวัลศิลปกรรมแห่งชาติ เกียรตินิยมอันดับ 3 เหรียญทองแดง ติดต่อกันถึง 2 ปีซ้อน

นอกจากเชี่ยวชาญด้านงานจิตรกรรม ท่านยังมีความสามารถในเรื่องกลอนลำ และวรรณกรรมพื้นบ้าน แต่งหนังสือออกมามากมายหลายเล่ม และด้วยนิสัยส่วนตัวที่ชอบเก็บสะสมโบราณวัตถุ พร้อมกับเปิดเป็น “พิพิธภัณฑ์บ้านเชียงเหียน” ขึ้น เวลานี้ท่านจะเสียชีวิตไปแล้ว แต่ฝากผลงานไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา

คนที่สามเป็นศิลปินมรดกอีสาน สาขาทัศนศิลป์(ภาพยนตร์) อดีตศิษย์เก่าโรงเรียนสาธิต และคณะสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นใครไปไม่ได้นอกจาก อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล เจ้าของผลงานภาพยนตร์เรื่อง “สัตว์ประหลาด” ที่ได้รับรางวัลเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ ครั้งที่ 57 ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งนับเป็นรางวัลด้านภาพยนตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่ประเทศไทยได้รับในเวทีนานาชาติ ส่วนผลงานภาพยนตร์เรื่องอื่นๆของเขาเราหลายคนคงได้เห็นในฝีมือมาแล้ว ไม่ว่าจะเป็น ดอกฟ้าในมือมาร, สุดเสน่หา และ หัวใจทรนง

วันที่ฉันไปนิทรรศการเชิดชูเกียรติจัดแสดงเป็นวันสุดท้ายแล้ว ไม่รู้ว่านิทรรศการใหม่มารอจ่อคิวไหม ถ้าเป็นที่กรุงเทพฯ รับรองว่าหอนิทรรศการคงมีคิวแสดงยาวเหยียด เสียดายจริงๆ ที่อาคารหอนิทรรศการหลังสวยที่ออกแบบได้อย่างมีเอกลักษณ์ แต่ดูช่างเงียบเหงาผู้คนนัก

ฉันถูกใจร้านขายของที่ระลึกที่ชื่อ “เล้าข้าว” ที่จัดแสดงอยู่ชั้นล่างของหอศิลปวัฒนธรรม ร้านนี้ขายสินค้าที่ออกแบบเองแทบทั้งสิ้น และพยายามใส่เนื้อหาที่มีความเป็นอีสานเข้าไป เจ้าของร้าน สำรวย ดีรื่น เป็นศิษย์รุ่นแรกของคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และกำลังเรียนด้านจัดการวัฒนธรรมที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คุยกับคุณสำรวยเจ้าตัวบอกว่าอยากเอาความรู้กับไปบริหารและจัดการให้บรรยากาศในการดูงานศิลปะคึกคักขึ้น ฉันหวังว่ามันน่าจะเป็นเช่นนั้น เพราะว่างานศิลปะดีๆนั้นมีอยู่ทุกที่ เพียงแต่จะทำอย่างไรให้คนสนใจและเห็นค่า

ก่อนกลับซื้อโปสการ์ดที่เป็นภาพผลงานของศิลปินอีสานมาหลายใบ แล้ววันหลังจะเอามาเล่าให้ฟังค่ะ แต่ที่อยากเอามาอวดจริงๆคือภาพของอาคารหอศิลปวัฒนธรรม ซึ่งตั้งอยู่ใกล้บึงศรีฐาน ประตูทางเข้ามหาวิทยาลัยขอนแก่น

กำลังตามเช็คด้วยความอยากรู้อยู่ว่าท่านไหนเป็นคนออกแบบ...ชอบค่ะ